Στη μελέτη οποιουδήποτε θέματος, υπάρχει και μάζα και σημασία.

Μάζα είναι τα πραγματικά υλικά αντικείμενα για τα οποία μαθαίνεις, παρά οι έννοιές τους ή οι ιδέες γι’ αυτά. Αυτά περιλαμβάνουν πράγματα όπως οι υπολογιστές, ένα αυτοκίνητο, μια πέτρα, ο αέρας, το φως, η θερμότητα, τα πουλιά, τα δέντρα, τα ζώα κ.λπ.

Η σημασία ενός θέματος αναφέρεται στην έννοια ή στις ιδέες ή στους κανόνες σχετικά με κάτι, παρά στην ύπαρξή του ως ένα πραγματικό υλικό αντικείμενο.

Για παράδειγμα, αν μάθαινες πώς να κολυμπάς, η μάζα θα περιλάμβανε το νερό, την πισίνα, τη σανίδα, το γιλέκο επίπλευσης για να σε κρατήσει στην επιφάνεια κ.λπ. Η σημασία θα περιλάμβανε το πώς κρατάς τη σανίδα, πώς κουνάς τα πόδια σου, πώς αναπνέεις κ.λπ.

Αν μελετούσες πώς να παίζεις κιθάρα, το όργανο θα ήταν η μάζα. Η σημασία θα περιλάμβανε τις οδηγίες για το πώς να κρατάς την κιθάρα, πώς να παίζεις διάφορες νότες, πώς να χτυπάς τις χορδές της κιθάρας κ.λπ.

Ένα άτομο χρειάζεται τη μάζα καθώς και τη σημασία για να τον βοηθήσουν να καταλάβει κάτι. Χωρίς καμία μάζα, έχει μόνο σκέψεις και σημασίες.

Έτσι, το πρώτο εμπόδιο στη μάθηση είναι αυτό: η εκπαίδευση όταν απουσιάζει η μάζα με την οποία έχει να κάνει η τεχνολογία, είναι πολύ δύσκολη για έναν μαθητή.

Η εκπαίδευση όταν απουσιάζει η μάζα σε κάνει να νιώθεις:

Ζουληγμένος (έχεις μια αίσθηση ότι δεν μπορείς να πετύχεις κάτι και ότι έχεις εγκαταλείψει την προσπάθεια, σαν να πιέστηκες ή να ισοπεδώθηκες με δύναμη)

Λυγισμένος (έχεις μια αίσθηση σαν να μη στέκεσαι ίσια, αλλά με το πάνω μέρος του σώματός σου να γέρνει προς τα εμπρός και προς τα κάτω)

Κάπως σαν όλα να γυρίζουν μες στο κεφάλι σου (μια αίσθηση λες και το μυαλό σου στριφογυρίζει, γυρνώντας γρήγορα σε κύκλους)

Σαν πεθαμένος (έχεις μια αίσθηση έλλειψης ζωντάνιας, ενθουσιασμού ή ενδιαφέροντος)

Βαριεστημένος (έχεις μια αίσθηση κούρασης και ανυπομονησίας, επειδή έχεις χάσει το ενδιαφέρον σου για κάτι)

Εκνευρισμένος (έχεις μια αίσθηση μεγάλου εκνευρισμού και αναστάτωσης επειδή τα πράγματα δεν είναι όπως τα θέλεις)

Αν μελετάς κάτι στο οποίο απουσιάζει η μάζα, το αποτέλεσμα θα είναι οι παραπάνω αντιδράσεις και εκδηλώσεις.

Οι φωτογραφίες και οι κινηματογραφικές ταινίες είναι αρκετά καλές για να σε βοηθήσουν να χειριστείς την έλλειψη μάζας επειδή αντιπροσωπεύουν μια υπόσχεση ή ελπίδα για μάζα. Αλλά η τυπωμένη σελίδα και ο προφορικός λόγος δεν είναι υποκατάστατα ενός τρακτέρ, αν μελετάς σχετικά με τα τρακτέρ.

Πρέπει να καταλάβεις αυτό το σημαντικό γεγονός: το να εκπαιδεύεσαι σε κάτι για το οποίο δεν έχεις τη μάζα, σε κάνει να νιώθεις άβολα από σωματική άποψη με τους τρόπους που αναφέρονται παραπάνω.

Πρόκειται απλώς για γεγονός. Ας πούμε ότι μελετάς για τα τρακτέρ και δεν έχεις κανένα τρακτέρ για να εξισορροπήσεις τη μάζα. Θα καταλήξεις:

Να νιώθεις το πρόσωπό σου ζουληγμένο

Να έχεις πονοκεφάλους

Με μια ζαλάδα πότε πότε

Με μια περίεργη αίσθηση στο στομάχι

Πολύ συχνά τα μάτια σου θα πονάνε.

Για παράδειγμα, αν διάβαζες για τρακτέρ, το καλύτερο πράγμα για να έχεις, ώστε να πετύχεις μια ισορροπία της μάζας και της σημασίας, είναι ένα πραγματικό τρακτέρ που μπορείς να το δεις, να το αγγίξεις και να το αισθανθείς.

Να άλλο ένα παράδειγμα. Ας πούμε ότι είχες ένα παιδί που δυσκολευόταν να μάθει αριθμητική στο σχολείο. Το μόνο που είχε ήταν η σημασία των αριθμών που του ζητήθηκε να προσθέσει στο μυαλό του ή να τους γράψει και να τους προσθέσει στον πίνακα ή σε ένα κομμάτι χαρτί. Η απουσία μάζας θα μπορούσε να είναι το εμπόδιο που τον δυσκολεύει.

Η λύση θα ήταν να δώσεις στο παιδί τη μάζα για να εξισορροπήσεις τη σημασία αυτού που μελετούσε. Για παράδειγμα, δώσ’ του μερικά μήλα και ανάθεσε έναν αριθμό στο καθένα από αυτά. Τώρα έχει έναν αριθμό μήλων μπροστά του και δεν υπάρχει πλέον απλώς και μόνο η σημασία. Κάνοντάς το αυτό, μπορείς να επιδιορθώσεις την απουσία μάζας και να χειριστείς τη δυσκολία που είχε.

Το εμπόδιο της μελέτης κάποιου πράγματος χωρίς ποτέ να παρευρίσκεται η μάζα του, παράγει τις πιο ευδιάκριτες σωματικές αντιδράσεις.