Jwaloka motswadi, o hloka tshebedisano-mmoho ya bana ba hao. Tshebedisano-mmoho e bolela ho sebetsa mmoho ho fihlela ho hong kapa maikemisetso a itseng. Wena le bana ba hao le tlameha ho dula mmoho mme haeba o na le tshebedisano-mmoho ya bona, dintho di tla tsamaya hantle bakeng sa hao le bona. Hona ke dintho tseo o ka di etsang, hape le dintho tse ding tseo o sa lokelang ho di etsa ho fumana tshebedisano-mmoho eo.

Ho fumana tshebedisano-mmoho ya ngwana, pele o tlameha ho buwa le yena ka seo a se batlang. Haeba o leka ho etsa hore ngwana wa hao a etse ho hong, jwalo ka ho bapala seletswa sa mmino, bokgoni ba hae ba ho bapala seletswa seo bo ke ke ba ntlafala. Empa haeba o bua le yena ka hona pele, o mo botsa hore na o nahana eng ka ho bapala seletswa kapa hore na o rata diletswa dife, a ka dumela hore e tla ba ntho e ntle ho yena hore a tsebe ho e bapala.

Ho leka ho susumetsa ngwana wa hao ka ho etsa tjotjo (ho mo fa dintho bakeng sa ho fumana tshebedisano-mmoho) ke ntho e fosahetseng ho e etsa. O etsa phoso e mpe haholo ha o re, “Ke tla o fa pompong haeba o etsa sena.” Mokgwa ona wa tshutshumetso ha o sebetse. Ka mokgwa o tshwanang, haeba o itse ho ngwana wa hao, “Hela, na o ke ke wa rata ho ya kamoreng ya hao ebe o tjhentjha diaparo?” o ka nna wa fumana karabo e reng, “Tjhe!” Bana ha ba rate ho bolellwa seo ba tla se rata kapa ba ke ke ba rata ho se etsa, ka hona mofuta ona wa ho susumetsa le ona wa hloleha.

Sebakeng sa tshutshumetso, o ka etsa e nngwe ya dintho tse pedi: o ka laola le ho tataisa ngwana wa hao hantle wa sebetsa le yena mme ka tsela eo o etse hore a etse seo o mo kopileng sona—o sebedisa puisano e ngata pakeng tsa hao le ngwana—kapa o ka tlohela ngwana a le mong. Haho kgetho e nngwe. Bana ha ba rate ha ho sa buisanwe le bona kapa ba sa botswe maikutlo a bona ka ho hong.

Ngwana wa hao o tla arabela hantle mme a be le karabelo e ntle taolong e ntle le puisanong e ntle. Kahoo ha o bua le ngwana wa hao, haeba o sebeletsa ho buisana le yena mme o leka ho fumana dintho tseo wena le yena le ka dumellanang ka tsona, mme haeba o mo bontsha lerato le ho mo tsotella, o ka etsa hore a etse dintho tsa mefuta yohle.

Mohlala, o ka kopa ngwana wa hao hore a etse dintho tse bonolo, tse kang ho ama fatshe, ho ama hlooho, ho o supa kapa ho fumana tafole ka phapusing. A ka nna a thetsa ka nakwana, empa kamora nakwana, o tla etsa seo o mo kopang hore a se etse. Jwale, haeba o re, “A re yeng ho ja,” o tla e etsa.

Phetoho e etsahala hobane ngwana wa hao a fumana hore dintho tseo o mo bolellang hore a di etse di ke ke tsa mo amoha boikemisetso ba hae ba ho sebedisana-mmoho. Kahoo ditaelo tsa hao ha di kotsi ho yena. Ka hona, wena le yena le ka etsa ho hong hammoho.

Haeba kamehla o tlohella ngwana wa hao hore a etse eng kapa eng eo a batlang ho e etsa, a ke ke a sebetsa hantle mme a ke ke a kgona ho buisana habonolo kapa ho sebetsa le batho ba bang. Haeba o batla hore ngwana wa hao a etse ho hong, karabo ha se hore o mo tlohele feela hore a etse seo a se etsang mme o se ke wa mo sitisa kapa ho leka ho laola diketso kapa boitshwaro ba hae.

Mohlala, ka dinako tse ding, ha e le nako ya ho robala, ngwana wa hao a ka re, “Ke batla ho dula le wena” mme o tla tsitlella ho etsa jwalo, a leka ho bontsha hore o na le matla a ho kgetha seo a batlang ho se etsa.

O ka etsa eng?

Ho fumana sephetho se hlokehang, o lokela ho kenya ngwana wa hao dipuisanong. Haeba o re, “Jwale ke nako ya hore o robale hona jwale,” mme a re, “Tjhe,” o se ke wa dula hodima taba eo. E tlohele mme o buwe ka ntho e nngwe. O ka botsa, “O entseng kajeno?” mme ha a araba, botsa “E ne e le hokae?” Ebe jwale o boloka moqoqo o tswela pele, o mo botsa, “Jwang?” kapa “Oho, na o entse jwalo? Na seo ke nnete?” Ebe ha o se o buisane le yena nakwana, mo botse, “Ho jwang ka ho ya robala?” mme karabo ya ngwana e tla ba “Ho lokile.”

Taba ke hore ha wa tlameha ho sebedisa matla. Ha wa tlameha ho fana ka dimpho kapa ho leka ho susumetsa. Ho fapana le moo, sebedisa puisano le ngwana wa hao mme o tla kgona ho mo etsa hore a etse seo o batlang a se etse.

Se ke wa tshaba ho sebedisa taolo, empa o se ke wa sebedisa matla. Haeba o tswela pele ho etsa sena, ngwana wa hao o tla qala ho sheba ho wena bakeng sa tataiso. Empa ha o sa mo fe tataiso eo, o tla nahana hore ha o mo tsotelle.

Taolo e ntle le puisano ke tsela ya ho fumana tshebedisano-mmoho ya ngwana wa hao le ho mo thusa ho etsa hantle bophelong ha a ntse a hola.