Τα συναισθήματα έχουν να κάνουν με τα αισθήματα που νιώθει ένα άτομο που συνήθως φαίνονται από την έκφραση στο πρόσωπό του ή από τον τρόπο που μεταχειρίζεται το σώμα του. Μερικά παραδείγματα συναισθήματος περιλαμβάνουν την ευθυμία, την ανία και τον φόβο.

Τονικός είναι αυτός που σχετίζεται με τον τόνο, τη συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου. Αυτή η συναισθηματική κατάσταση μπορεί να διαρκέσει για ένα πολύ σύντομο ή ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα.

Μια κλίμακα είναι μια σειρά βημάτων ή επιπέδων που είναι τοποθετημένη σε μια σειρά.

Η Τονική Κλίμακα των Συναισθημάτων δείχνει όλα τα συναισθήματα που μπορεί να βιώνει ένα άτομο οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή του.

Η Τονική Κλίμακα σου φανερώνει επίσης πώς αναμένεται να συμπεριφερθεί ένα άτομο οποιαδήποτε στιγμή. Όταν ένα άτομο βρίσκεται σ’ ένα συγκεκριμένο επίπεδο στην Τονική Κλίμακα, συμπεριφέρεται με συγκεκριμένο τρόπο. Επομένως, γνωρίζοντας τι είναι το κάθε επίπεδο της Τονικής Κλίμακας, μπορείς να προβλέψεις πώς θα συμπεριφερθεί ένα άτομο.

Υπάρχουν μόνο λίγα βασικά συναισθήματα στην Τονική Κλίμακα. Στην κορυφή, υπάρχει το συναίσθημα του ενθουσιασμού. Ενθουσιασμός είναι ένα αίσθημα έντονης συγκίνησης για κάτι και προθυμία να συμμετέχεις σ’ αυτό. Και κάτω απ’ αυτό, έχεις ένα άτομο που είναι απλώς ευτυχισμένο για ό,τι κάνει.

Και μετά, μόλις κάτω απ’ αυτό, έχεις ένα συναίσθημα, όπου ένα άτομο συγκρατεί τον εαυτό του από το να είναι έκδηλα ευτυχισμένο. Όταν παρατηρείς αυτό το συναίσθημα, σου δίνει την αίσθηση ότι το άτομο φοβάται λίγο να πλησιάσει κάτι. Αυτό το επίπεδο στην Τονική Κλίμακα ονομάζεται συντηρητισμός. Κάτω από τον συντηρητισμό, βρίσκουμε το τονικό επίπεδο της ευχαρίστησης. Ευχαριστημένος σημαίνει ότι το άτομο είναι κάπως ευτυχισμένο με ήσυχο τρόπο. Είναι ικανοποιημένος.

Κάτω από αυτό το επίπεδο έχουμε την ανία. Η ανία βρίσκεται εκεί όπου τίποτα δεν πάει στραβά, αλλά και τίποτα δε συμβαίνει. Το άτομο αισθάνεται ότι αυτά που θέλει να κάνει είναι κάπως υπερβολικά δύσκολα γι’ αυτόν, κι έτσι δεν τα κάνει στ’ αλήθεια. Δεν υπάρχει τίποτα επικίνδυνο, αλλά ούτε και τίποτα το συναρπαστικό. Δεν το σκάει από τίποτα και δεν πηγαίνει προς οτιδήποτε – είναι σαν να κάθεται εκεί σ’ ένα σημείο χωρίς να κάνει τίποτα πραγματικά. Αυτό είναι η ανία.

Όταν προσπαθείς να κάνεις ένα άτομο που βαριέται να κάνει κάτι, θα είναι λιγάκι εχθρικός και εκνευρισμένος μαζί σου. Πέφτει λιγάκι στην Τονική Κλίμακα. Επομένως, το επόμενο επίπεδο πιο κάτω είναι ο ανταγωνισμός. Ο ανταγωνισμός είναι ένα αίσθημα ενόχλησης και εκνευρισμού που νιώθει κάποιος, το οποίο προκαλείται όταν άλλοι άνθρωποι τον πλησιάζουν ή επικοινωνούν σ’ αυτόν.

Κάτω από τον ανταγωνισμό, το συναίσθημα του ατόμου θα μετατραπεί σε θυμό. Ένα άτομο που είναι θυμωμένο μπορεί να δεχτεί τόσο μεγάλη απειλή που να εκδηλώσει φόβο.

Ο φόβος –αν το άτομο απειληθεί ή πιεστεί πάρα πολύ– θα μετατραπεί σε θλίψη. Η θλίψη είναι η ανικανότητα να ξεφύγεις από τον φόβο, ένα τρομακτικό αντικείμενο ή την ιδέα ότι χάνεις κάτι που σου είναι πολύ σημαντικό.

Η θλίψη –όταν το άτομο πιεστεί ή απειληθεί πολύ σκληρά– γίνεται απάθεια – μια πλήρης έλλειψη ενδιαφέροντος ή αισθήματος για τα πράγματα γενικώς, με αποτέλεσμα ένα άτομο να μην αισθάνεται κανένα συναίσθημα και να μην έχει ενέργεια.

Καθένα από αυτά τα συναισθήματα έχει το δικό του μοτίβο συμπεριφοράς.

Οι θυμωμένοι κάνουν συγκεκριμένα πράγματα. Από έναν θυμωμένο μπορείς να περιμένεις ότι θα σπάει πράγματα. Μπορείς να περιμένεις ότι δε θα είναι ειλικρινής. Μπορείς να περιμένεις ότι θα προσπαθήσει να ελέγξει τους ανθρώπους γύρω του φωνάζοντάς τους, δίνοντάς τους εντολές, απειλώντας να τους τιμωρήσει, ή βρίζοντάς τους. Γνωρίζεις το μοτίβο συμπεριφοράς ενός θυμωμένου ατόμου.

Γνωρίζεις επίσης το μοτίβο συμπεριφοράς ενός ατόμου που φοβάται, ενός ατόμου που φοβάται να πει την αλήθεια ή ενός ατόμου που φοβάται να αντιμετωπίσει τα πραγματικά γεγονότα για το τι συνέβη ή το τι έχει κάνει. Ένα τέτοιο άτομο θα αλλάξει τα γεγονότα αντί να τα αντιμετωπίσει. Θα πει ψέματα για το τι συνέβη. Θα αποφύγει την αλήθεια, επειδή είναι τώρα πολύ επικίνδυνη γι’ αυτόν. Για παράδειγμα, ας πούμε ότι ένα άτομο κάνει διάρρηξη σ’ ένα σπίτι και συλλαμβάνεται από την αστυνομία. Φοβάται για το τι θα του συμβεί, έτσι λέει ψέματα. Λέει ότι περνούσε από το σπίτι και είδε την μπροστινή πόρτα ανοιχτή, έτσι μπήκε απλώς στο σπίτι για να δει αν κάποιος εκεί μέσα είχε πρόβλημα.

Για κάποιον που ζει στον φόβο, οι άνθρωποι ή άλλα έμβια όντα στην περιοχή αποτελούν κίνδυνο γι’ αυτόν σε τέτοιο σημείο που φοβάται πάντα και έχει έναν συγκεκριμένο τρόπο συμπεριφοράς. Δεν τολμάει να επιτεθεί κατά μέτωπο σε τίποτα και σε κανέναν. Δε θα μπορούσε ποτέ να πάει σε κάποιον και να του πει ότι έκανε κάτι λάθος. Πρέπει να πάει και να πει στον Τζο ότι ο Μπιλ έκανε κάτι λάθος και μετά να βάλει τον Τζο να πει στον Μπιλ τι έκανε λάθος. Αυτό λέγεται καλυμμένη εχθρότητα. Καλυμμένη σημαίνει μυστική ή κρυφή και εχθρότητα υπάρχει όταν κάποιος είναι εχθρικός, δείχνει μίσος προς κάποιον. Οι άνθρωποι που φοβούνται συμπεριφέρονται κατ’ αυτό τον τρόπο.

Το άτομο που βρίσκεται στη θλίψη μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με το συναίσθημα της συμπόνιας. Επομένως, κάνει τους άλλους γύρω του να τον λυπούνται και να τον βοηθούν. Πρέπει να εξαρτάται από αυτούς, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο για χάρη της δικής του επιβίωσης. Αισθάνεται ότι δεν μπορεί να επιβιώσει εκτός κι αν είναι θλιμμένος ή άρρωστος.

Ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται ένα άτομο στην απάθεια είναι ότι προσποιείται απλώς ότι είναι νεκρός. Για παράδειγμα, ένας στρατιώτης πηγαίνει στο πεδίο της μάχης, και οι σφαίρες αρχίζουν να πετάνε παντού. Δεν μπορεί να το αντέξει. Δε θα πολεμήσει και δεν μπορεί να το σκάσει, οπότε πέφτει στην απάθεια και πέφτει κάτω με τα μούτρα και κείτεται εκεί κοκαλωμένος. Κάποιος θα μπορούσε να έρθει και να τον κλοτσήσει και να νομίσει ότι ήταν νεκρός και να προχωρήσει σε κάποιον άλλο. Οι σφαίρες του εχθρού δεν τον χτυπούν. Νομίζει ότι βρίσκεται σε καλή κατάσταση! Καθώς αποδέχεται το πραγματικό γεγονός του θανάτου, γίνεται «νεκρός», και έτσι ό,τι είναι επικίνδυνο απομακρύνεται και τον αφήνει στην ησυχία του. Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτό το μοτίβο ως τον τρόπο επιβίωσής τους: «Εάν είμαι αρκετά νεκρός, κανείς δε θα με ενοχλήσει».

Αν κοιτάξεις πραγματικά γύρω σου, μπορείς να βρεις κάποιον που είναι έτσι. Θα μπορούσε να είναι το άτομο που πουλάει εφημερίδες κάτω στη γωνία του δρόμου. Μπορείς να αναγνωρίσεις ένα άτομο που είναι στην απάθεια από αυτά που λέει. Αυτά που λέει θα είναι κάπως έτσι: «Δεν είμαι επικίνδυνος. Δεν είμαι απειλή για σένα. Δεν είμαι απειλή για τη ζωή. Δεν μπορώ να το κάνω αυτό. Δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Επομένως, δε χρειάζεται να μου επιτεθείς. Είμαι νεκρός».

Ας υποθέσουμε ότι έλαβες υπέροχα νέα για ένα καινούριο πρότζεκτ για το οποίο ήσουν ενθουσιασμένος και τα μοιράστηκες με ανθρώπους σε διάφορα επίπεδα της Τονικής Κλίμακας. Πώς θα αντιδρούσαν;

Κάποιος στη θλίψη, για παράδειγμα, νομίζει ότι είναι πολύ κοντά στον θάνατο και ότι όλα είναι μάταια, έτσι κι αλλιώς. Γι’ αυτόν, δεν υπάρχει λόγος να συνεχίσεις και η ζωή είναι στην ουσία μια οδυνηρή εμπειρία, έτσι κι αλλιώς. Θέλει απλώς να κάθεται εκεί και να νιώθει αυτολύπηση. Αυτός είναι ο τρόπος που ενεργεί κάποιος ο οποίος βρίσκεται στη θλίψη. Θα αντιμετωπίσει τα πάντα στη ζωή μ’ αυτό τον τρόπο, συμπεριλαμβανομένων των καλών νέων.

Τι γίνεται με κάποιον που βρίσκεται στον φόβο; Κατά τη γνώμη του, η ζωή του βρίσκεται υπό συνεχή απειλή. Θα θεωρήσει ασήμαντο οτιδήποτε του λες ότι είναι συναρπαστικό. Και κάθε φορά που είσαι ενθουσιώδης (είσαι χαρούμενος και δείχνεις μεγάλο ενδιαφέρον) για κάτι που πρόκειται να κάνεις και προσπαθείς να τον συμπεριλάβεις, θα θεωρήσει εσένα ασήμαντο και άχρηστο επίσης.

Αν πήγαινες σ’ έναν τύπο που ήταν πολύ συντηρητικός και του έλεγες: «Έχουμε ένα μεγάλο συναρπαστικό πρότζεκτ και θα το κάνουμε φέτος», το συντηρητικό άτομο θα αρχίσει να μιλάει για επιβράδυνση. Θα μπορούσε να πει: «Λοιπόν, το έχεις σκεφτεί καλά αυτό και το έχεις σχεδιάσει προσεκτικά;». Και όταν σταματήσεις να μιλάς μ’ αυτό τον τύπο, εύχεσαι να μην του είχες μιλήσει ποτέ. Έχει τόσο πολλούς λόγους για τους οποίους δεν μπορείς να είσαι ενθουσιώδης γι’ αυτό το πρότζεκτ, αλλά δε λέει ότι διαφωνεί μ’ αυτό.

Και μετά φτάνεις σε κάποιον που είναι ψηλά στην Τονική Κλίμακα στο τονικό επίπεδο της ευτυχίας. Του μιλάς για το πρότζεκτ και λέει: «Υπέροχα!». Και του λες πώς θα είναι τα πράγματα και ότι θα κάνεις κάτι και λέει: «Ποπό!». Και αυτός ο άνθρωπος προσθέτει κάτι σ’ αυτό. Το κάνει ακόμα πιο συναρπαστικό πρότζεκτ. Είναι ο μόνος στον οποίο μπορείς να μιλάς μ’ αυτό τον τρόπο.

Με λίγα λόγια, όταν γνωρίζεις την κλίμακα των συναισθημάτων, είναι δυνατόν να γνωρίζεις τον τρόπο με τον οποίο θα ενεργήσουν οι άνθρωποι και μπορείς να δεις πώς συμπεριφέρονται στη ζωή.

Η μόνη αξία που έχει κάτι είναι το πόσο χρήσιμο είναι και αν έχει αποτελέσματα ή όχι.

Η Τονική Κλίμακα των Συναισθημάτων είναι σίγουρα χρήσιμη και έχει σίγουρα αποτελέσματα.