Let us know how it is going
7.‎1 BALA SEHLOOHO

Ho Hlakisa Mantswe

Hlakiso ho bolela ketso ya ho etsa hore ntho ebe e se nang pherekano kapa ho hloka bonnete. Ho Hlakisa Mantswe ho bolela mekgwa kapa tsela le diketso tsa ho fumana le ho fedisa ho hloka tsebo, ho se utlwisisi le kutlwisiso ya bohata ya mantswe le eng kapa eng e thibelang tshebediso ya ona.

Ho na le mekgwa e mmalwa ya ho Hlakisa Mantswe. Tse pedi tsa tsona di fanwe ka tlase ho o thusa dithutong tsa hao le ho etsa hore o kgone ho thusa ba bang:

1. MOTHEO WA HO HLAKISA MANTSWE

Motheo wa ho Hlakisa Mantswe ke tsela ya mokgwa wa ho fumana lentswe le sa utlwisisweng hantle ka ho sheba pejana temaneng ho feta moo o nang le mathata.

Ha o ithuta ho hong, ho bohlokwa ho tseba ho na o ka etsa jwang hore o dule o ntse o tsamaya mme o sebetse hantle. Ho ba moithuti ya atlehileng, o lokela ho sheba lentswe ka leng leo o sa le utlwisiseng. Le ka mohla o se ke wa siya lentswe ka mora hao o sa tsebe moelelo lona.

Empa ha e ka o kena mathateng ha o ntse o ithuta, o tla sebedisa Motheo wa ho Hlakisa Mantswe ho o thusa ho fumana le ho sebetsana le lentswe le sa utlwisisweng hantle tswelong pele ya hao e atlehileng ya ho ithuta. Mang kapa mang ya o thusang ka dithuto tsa hao o tla sebedisa mokgwa ona mme o ka o sebedisa le wena ho thusa mang kapa mang e mong.

Hang ha o dieha kapa o sa ikutlwe e ka o “hlaka” hantle jwalo ka ha o ile wa etsa metsotso e leshome le metso e mehlano e fetileng, eo ke nako ya ho sebedisa Motheo wa ho Hlakisa Mantswe ebe o batla lentswe le sa utlwisisweng hantle.

Se ke wa emela ho fihlela o qala ho ikutlwa o kgaleha kapa ba robala ha ba ntse ba ithuta ho hong. Seo o e metse hole haholo ho fumana le ho hlakisa lentswe le sa utlwisisweng hantle. O fetile lentswe leo o neng o sa le utlwisisi ho tloha ka nako e telele pele o qala ho otsela.

Haeba o kile wa bona motho e mong a robala ha a ntse a bala buka, jwale o bone se etsahalang hantle kamora hore motho a hlobahela ka lebaka la ho fitisa lentswe le sa utlwisisweng hantle.

Mme o hopole hore ha se sehlopha sa mantswe kapa mohopolo o neng o sa utlwisiswe hantle; ke lentswe le sa utlwisisweng hantle. Ho fetisa lentswe le sa utlwisisweng hantle kamehla ke ntho e etsahalang pele. Ke se etsahalang pele sehlooho sohle se sa utlwisisweng hantle.

Motheo wa ho Hlakisa Mantswe e etswa ka tsela ena:

1. O hlokomela hore ha o tswele pele ka dithuto tsa hao ka pele ka moo o neng o le ka teng kapa hore ha o kganya jwalo ka pejena. E ka nna ya ba e nngwe ya tse latelang:

Ha o sa thahaselle feela seo o ithutang sona.

O nka nako e telele haholo ho feta ntho e itseng.

Mohlomong o ntse o idimula.

O ka nna wa tshwara (ho ngola kapa ho etsa dipaterone kapa meralo ka pene kapa pentshele).

Mohlomong o ntse lora metshehare jj.

2. Hang ha sena se etsahala, o tlameha ho ema mme o shebe pejana ho seo o neng o ithuta sona ebe o fumana lentswe leo o sa le utlwisisweng hantle. Kamehla ho tla ba le e nngwe moo mme o lokela ho e fumana. Ha ho mekgelo. E ka nna yaba lentswe le sa utlwisisweng hantle ke maqephe a mabedi kapa ho feta pele moo o emisitseng ho ithuta. Empa ho dula ho le pejana temaneng ho feta moo o leng teng hona jwale.

3. O fumana lentswe. O ka nna wa hlokomela ha o ntse o e shaba morao, empa haeba o sa e fumane, wena kapa motho ya o thusang thutong ya hao o ka kgetha out mantswe ho seo o neng o se bala e ka bang lentswe leo o sa le utlwisisweng hantle. Motho e mong ya o thusang a ka botsa, “Ho bolelang hore ______ e bolelang?” ho bona hore na o fana ka tlhaloso e nepahetseng.

4. Ha o fumane lentswe le sa utlwisisweng hantle, o e sheba ka hara dikishinari ebe wa e hlakisa ka Mehato ya ho Hlakisa karolo ya Lentswe la thuto ena. O sheba mme o hlakisa tlhaloso e dumellanang le moelelo wa taba. O e sebedisa ka polelwana eo o e etsang, ho fihlela o e utlwisisa ka botlalo. Ebe o hlakisa ditlhaloso tse thathamisitsweng ka bong ebe o sebedisa e nngwe le e nngwe ya tsona ka makgetlo a mmalwa ho polelo ho fihlela o utlwisisa lentswe ka botlalo. O ntano hlakisa se nkilweng le maele kapa maele kapa mantswe a tshwanang, jj.

5. Kaha jwale o na le kutlwisiso e felletseng ya lentswe, o kgutlela ho seo o neng o se bala ebe o bala ha nngwe hape karolo e neng e ena le lentswe le sa utlwisiswang hantle. Haeba ha o so “kganya,” o batla ho tswela pele ka yona mme o ikutlwa o thabile ka hona, jwale ho na le lentswe le leng le neng le sa utlwisisweng hantle pejana temaneng. O tlameha ho e fumana mme o e hlakisa ka ho pheta mehato ya 2 ho isa ho ya 5 ka hodimo.

6. Ha o ikutlwa o le bohlale hape o tjheseha hape, seo ke sephetho sa Motheo wa ho Hlakisa Mantswe. (Sephetho se ke ke sa fihlelleha haeba o sa itlwisisi lentswe leo o sa le fumane kapa haeba ho na le lentswe le neng le sa utlwisisweng hantle pejana temana eo. Haeba sena se etsahala, pheta mehato wa 2 ho isa 5.) Haeba jwale o na le tjheseho, tswela pele ho ithuta temana ho tloha moo ho sa utlwisisweng hantle ho fumanweng le ho hlakolwa.

Ka bokgutswanyane, mehato ya Motheo ya Hlakiso ya Mantswe:

a. Fumana moo o neng o sena mathata.

b. Fumana moo jwale o nang le mathata teng.

c. Lentswe le sa utlwisisweng hantle le tlaba hantle qetellong ya moo o neng o sena bothata. E tla ba hantle sebakeng seo hang hang. O ka supa yona.

2. HA BONOLO HO BALA O PHAHAMISITSE LENTSWE TLHOKOMEDISO YA LENTSWE

Nako yohle ha o ntse o thusa bana, batho ba buang puo esele kapa motho ya sa tsebeng ho bala kapa ho ngola hantle, o ka sebedisa ho Bala Hantle ka Lentswe le Phahameng ho ba thusa.

Motho eo o etswa hore a bale ka lentswe le phahameng e le hore o ka tseba hore na o etsa eng. Dintho tse makatsang haholo di ka etsahala, jwalo ka tse latelang:

a. Motho a ka siya lentswe ka botlalo.

b. A ka fetola lentswe ho bua ho hong.

c. A ka qeaqea ha a bona mantswe a itseng.

Ha Bonolo ho Bala o Phahamisitse Lentswe Tlhokomediso ya Lentswe ho etswa ho latela mehato e thathamisitsweng ka tlase. Wena le motho ya tla be le bala ka bobedi eba le kopi ya buka e tshwanang kapa temana e ka pela hao.

Ha o sebetsa le motho e mong mme o etsa mehato e bonolo ya ho Balla Hodimo Lentswe ho hlakisa ho motho eo, o bitswa “ho hlaka ha lentswe” hobane o mo thusa ho fumana le ho hlakisa mantswe a hae a sa utlwisisweng hantle. Motho oo a balang temana ka lentswe le phahameng mme o amohela Tlhakiso ya Lentswe ho bolelwa “moithuti.”

TSAMAISO

1. O bolella moithuti hore a bale temana ka lentswe le phahameng ha o ntse o latela, balang khophi ya thepa e ka pela hao.

2. Nako le nako ha a siya kapa a fetola lentswe kapa a qeaqea kapa a sosobanya sefahleho ha a bala lentswe, phahamisa hang hang.

3. Lukisa ka ho sheba lentswe leo a le siileng kapa fetotse kapa qeaqea kapa a sosobanya sefahleho ha a ntse a bala. Mo fumanela tlhaloso ho dikishinari kapa o mo hlalosetse yona.

4. Ha o se o hlakisitse moelelo wa lentswe, etsa hore moithuti a kgutlele bukeng kapa dinthong tse ding ebe o tswela pele ho bala mme o hlokomele nako e tlang ha a tlohela kapa a fetola lentswe kapa a qeaqea kapa a sosobanya sefahleho.

Nako le nako ha sena se etsahala, o pheta mehato ya 2 ho isa ho 4 ka hodimo.

Ka ho etsa ka tsela e bonolo Bala ka Lentswe le Phahameng Tlhakiso ya Lentswe, o ka thusa motho ya tsamayang butle ha a ntse a ithuta mme hape o thusa motho eo ho ntlafatsa bokgoni ba hae ba ho bala.

Kamora ho etsa tsela e bonolo ya ho Bala ka Lentswe le Phahameng Tlhakiso ya Lentswe, mohato o latelang wa motho e tla ba ho ithuta ho sebedisa dikishinari ho sheba le ho hlakisa moelelo wa mantswe ka boyena ha a ntse a ya.

HLOKOMELA: E le hore o tswele pele, o tlameha ho tlatsa mehato yohle e fetileng thutong ena. Mohato wa hao wa ho qetela o safellang ke
HLOKOMELA: O bile le dikarabo tse mmalwa tse neng di fosahetse. E le hore o tswele pele, o lokela ho bala sehloho seo hape le ho leka kutlwisiso ya hao hape