Έχοντας μάθει για τη Φόρμουλα της Επικοινωνίας, ας εξετάσουμε τώρα τα μέρη της επικοινωνίας σε πρακτική εξάσκηση. Με την πρακτική εξάσκηση, εννοούμε την ενέργεια του να κάνεις κάτι, σε αντίθεση με τις σκέψεις, τις ιδέες ή τα σχέδια.

Στο θέμα της επικοινωνίας, έχουμε αυτό που ονομάζουμε «κύκλο επικοινωνίας». Κύκλος σημαίνει τα βήματα που γίνονται από την αρχή μέχρι το τέλος κάποιας δράσης. Για παράδειγμα, θα μπορούσες να πεις ότι ο κύκλος τού να μεγαλώνεις ένα δέντρο έχει ως εξής: (α) φύτεψε έναν σπόρο, (β) πότισε τον λιγάκι, (γ) μόλις αρχίζει να μεγαλώνει βάλ’ τον λιγάκι στον ήλιο, (δ) συνέχισε να τον ποτίζεις μέχρι να μεγαλώνει και να γίνει ένα φυτό ή δέντρο.

Ας πάρουμε το απλό παράδειγμα δύο ανθρώπων που συνομιλούν. Για λόγους απλότητας, ας ονομάσουμε τα δύο άτομα Α και B. Υπάρχει ένας κύκλος επικοινωνίας όταν ο Α λέει κάτι στον Β, ο Β καταλαβαίνει και αποτυπώνει αυτό που είπε ο Α και μετά ο Β δίνει αναγνώριση στον Α. Ο Α λαμβάνει την αναγνώριση και ξέρει ότι έχει ακουστεί και ότι έχει κατανοηθεί. Αυτός είναι ένας κύκλος επικοινωνίας.

Τώρα, ας εξετάσουμε τι συμβαίνει όταν μια αληθινή επικοινωνία λαμβάνει χώρα. Υπάρχουν μέρη του κύκλου επικοινωνίας που πρέπει να περιλαμβάνονται ώστε να υπάρχει μια καλή επικοινωνία.

Όπως μάθαμε στη Φόρμουλα της Επικοινωνίας, πρέπει να έχουμε Πρόθεση και Προσοχή, καθώς και Αποτύπωση έτσι ώστε να έχουμε μια καλή επικοινωνία.

Στο πρώτο παράδειγμα που απεικονίζεται παρακάτω, έχουμε την πρόθεση του Α. Ο Α πρέπει πρώτα να έχει την πρόθεση να στείλει την επικοινωνία στον Β. Όταν συμβαίνει αυτό, ο Β πρέπει να έχει την προσοχή του στραμμένη σε αυτό που θα ειπωθεί έτσι ώστε να το ακούσει.

Για να είναι μια αληθινή επικοινωνία, ο Β πρέπει να έχει Αποτύπωση του μηνύματος που έστειλε ο Α. Ας πούμε ότι ο Α λέει: «Αυτό είναι ένα κόκκινο αυτοκίνητο». Ο Β πρέπει να αποτυπώσει αυτό που ειπώθηκε και να μη νομίζει ότι ο Α είχε πει: «Αυτό είναι ένα κόκκινο αυτοκόλλητο».

Φυσικά, ο Α για να ξεκινήσει και να διατυπώσει μια επικοινωνία, θα έπρεπε να είχε αρχικά δώσει Προσοχή στον Β. Και ο Β θα έπρεπε να είχε κάποια Πρόθεση σ’ αυτή την επικοινωνία, τουλάχιστον για να την ακούσει ή να τη λάβει.

Επομένως, και η Αιτία (A) και το Αποτέλεσμα (B) έχουν Πρόθεση και Προσοχή.

Το άλλο μέρος αυτού, που είναι πολύ σημαντικό, είναι η Αποτύπωση. Αυτή μπορούμε επίσης να την ονομάσουμε «συμφωνία».

Ο βαθμός συμφωνίας που υπάρχει μεταξύ του Α και του Β στο παραπάνω παράδειγμα επικοινωνίας, δείχνει πόσο πολύ συμφωνούν μεταξύ τους.

Ας πάρουμε το παράδειγμα δύο ανθρώπων που μιλάνε για μουσική που αρέσει και στους δύο. Πρώτα πρώτα, υπάρχει μεγάλη αποτύπωση και πάρα πολλή συμφωνία και μπορούν με ευκολία να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλο, ενώ μιλάνε για τα τραγούδια που τους αρέσουν και που ακούν.

Αλλά ας πάρουμε, για παράδειγμα, έναν άνθρωπο που έχει ζήσει όλη του τη ζωή σε μια έρημο και δεν έχει δει ποτέ του τη θάλασσα ή μια λίμνη. Εάν κάποιος του έλεγε για τις περιπέτειες που βίωσε σ’ ένα μικρό σκάφος σε μια φουρτούνα, θα του ήταν δύσκολο να αποτυπώσει το τι ειπώθηκε, καθώς ο άνθρωπος από την έρημο δεν έχει δει ποτέ του τον ωκεανό. Αυτοί οι δύο άνθρωποι ποτέ δε θα έχουν μια από κοινού συμφωνία εκτός και αν ίσως ο άνθρωπος από την έρημο δει μια εικόνα της θάλασσας ή, ακόμη καλύτερα, ένα φιλμ ή ένα βίντεο γι’ αυτή.

Έτσι, έχουμε τον κανόνα ότι ο Β, ως Αποτέλεσμα, πρέπει να Αποτυπώσει αυτό που είπε ο Α, που ήταν Αιτία, ακόμη και στο ελάχιστο, ώστε να είναι δυνατόν να γίνει το πρώτο βήμα του κύκλου επικοινωνίας.

Όταν ο Β καταλάβει τι είπε ο Α και του δώσει μια αναγνώριση, τότε ο Α γίνεται Αποτέλεσμα και πρέπει να Αποτυπώσει αυτό που είπε ο Β ώστε να ολοκληρωθεί η επικοινωνία. Αν γίνει αυτό, είναι πολύ πιθανό ότι ο Α και ο Β θα τα πάνε καλά.

Όσον αφορά το παραπάνω παράδειγμα, ας πούμε ότι έδειξες στον άνθρωπο από την έρημο κάποιες εικόνες και ένα μικρό φιλμ για τη θάλασσα. Θα μπορούσες να προκαλέσεις μια Αποτύπωση αυτού που έλεγες και να είσαι σε θέση να συνεχίσεις την επικοινωνία μαζί του, περιγράφοντας πώς ο άνεμος μπορεί να κάνει το νερό να κινείται σε μορφή κυμάτων, ακριβώς όπως ο άνεμος κάνει την άμμο της ερήμου να μετακινείται. Αυτός το κατανοεί και λέει: «Εντάξει, το κατάλαβα».

Αν ο Β δεν αποκτήσει αυτή την Αποτύπωση και μετά δεν κάνει το ίδιο ο Α, τότε ο κύκλος επικοινωνίας θα παραμείνει ανολοκλήρωτος.

Αν, για παράδειγμα, ο Β δεν αποτυπώσει καθόλου αυτό που λέει ο Α, το πρώτο βήμα στη Φόρμουλα της Επικοινωνίας δεν έχει επιτευχθεί και ένας μεγάλος αριθμός εξηγήσεων και διαφωνιών μπορεί να λάβει χώρα.

Ας πούμε ότι ο άνθρωπος από την έρημο νομίζει ότι μιλάς για μια καμήλα, όταν του λες πως είχες αποπλεύσει μια βάρκα στη θάλασσα και ότι η βάρκα πήγαινε από τη μια πλευρά στην άλλη. Ας πούμε, ότι δε σε Αποτύπωσε καθόλου. Έτσι, όταν του λες ότι θα μπορούσες να δέσεις τη βάρκα και να την αφήσεις εκεί όταν έχεις τελειώσει και ότι δε χρειάζεται να την ταΐσεις ή να την ποτίσεις (κάτι που πρέπει να κάνει αυτός με την καμήλα του κάθε μέρα όταν την ιππεύει), μπορεί να αναστατωθεί και να προσπαθήσει να βρει πώς θα μπορούσε να παραμείνει ζωντανή χωρίς την κατάλληλη φροντίδα.

Στη συνέχεια, αν ο Α δεν αποτυπώσει τι του λέει ο Β, όταν ο Β γίνεται αιτία και μιλάει στον Α, αυτό θα προκαλούσε το ίδιο πρόβλημα και ο κύκλος επικοινωνίας θα παρέμενε ανολοκλήρωτος. Και, ξανά, θα έλειπε η Αποτύπωση.

Για παράδειγμα, ο άνθρωπος από την έρημο αρχίζει να μιλάει σε κάποιον σχετικά με τα διαφορετικά είδη της άμμου στην έρημο, ενώ το άτομο δεν ξέρει τίποτα για το θέμα και ούτε καν έχει δει ποτέ μια έρημο.

Όταν όλα τα βήματα του κύκλου επικοινωνίας έχουν ολοκληρωθεί, αυτό θα είχε σαν αποτέλεσμα ότι και οι δύο, ο Α και ο Β, θα καταλάβαιναν ο ένας τον άλλο και θα τα περνούσαν περίφημα. Αλλά, αν κάποια βήματα έμεναν ανολοκλήρωτα, θα έχουμε ή τον Α ή τον Β, ή και τους δύο, να περιμένουν να ολοκληρωθούν τα βήματα. Κατά αυτό τον τρόπο, η επικοινωνία προκαλεί μια αναστάτωση και γίνεται επιζήμια.

Για παράδειγμα, αν ρωτούσες κάποιον τι ώρα ήταν και το άτομο δε σου απαντούσε ποτέ, θα ένιωθες αναστατωμένος γιατί δε θα ήσουν σε θέση να ολοκληρώσεις τον κύκλο επικοινωνίας.

Ανολοκλήρωτα τμήματα του κύκλου επικοινωνίας προκαλούν αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί «δίψα για απαντήσεις». Το άτομο που περιμένει για ένα σήμα ότι η επικοινωνία του έχει ληφθεί, θα αρχίσει να δέχεται οποιαδήποτε επικοινωνία του στέλνεται. Όταν ένα άτομο έχει μείνει σε αναμονή για πάρα πολύ καιρό για απαντήσεις οι οποίες ποτέ δεν του δίνονται – θα αποδεχθεί οποιουδήποτε είδους απαντήσεις και από οπουδήποτε, σε μια προσπάθεια να επανορθώσει την έλλειψη απαντήσεων.

Οπότε, για καλή επικοινωνία, είναι σημαντικό πάντα να ολοκληρώνεις τον κύκλο επικοινωνίας και να περιλαμβάνεις το κάθε μέρος της Φόρμουλας της Επικοινωνίας.

Αλλά μπορεί επίσης να προκληθεί αναστάτωση όταν μια απάντηση που δίνεται δεν έχει καμία σχέση με το θέμα συζήτησης, όπως όταν κάποιος απλώς φλυαρεί ή μιλάει ακατάπαυστα συνεχώς ή όταν δε δίνεται καμιά απολύτως απάντηση. Φαντάσου να ρώταγες εσύ κάποιον τι ώρα είναι και εκείνος να σου έλεγε ότι κάνει πολλή ζέστη και νιώθει άβολα.

Η ίδια η επικοινωνία είναι επιβλαβής μόνο όταν η επικοινωνία που έρχεται από την Αιτία είναι ξαφνική και δεν έχει καμία σχέση με το τι συμβαίνει ή με το τι συζητάτε εκείνη τη στιγμή. Όταν γίνει αυτό, δύο μέρη της φόρμουλας, η Προσοχή και η Πρόθεση, αγνοούνται.

Ένα παράδειγμα αυτού θα ήταν εάν μιλάς σε μια ομάδα ανθρώπων για το πόσο όμορφος είναι ο αγρός με όλα τα λουλούδια και τα δέντρα· και ξαφνικά ένα από τα άτομα της ομάδας αρχίζει να παραπονιέται για την αύξηση της τιμής του πετρελαίου και το πόσο ακριβό είναι να οδηγεί το αυτοκίνητό του.

Το «ενδιαφέρον» είναι επίσης ένα σημαντικό μέρος της επικοινωνίας. Ενδιαφερόμενος σημαίνει ότι δίνεις προσοχή σε κάτι. Ενδιαφέρων σημαίνει ότι κάνεις πράγματα ώστε να έχεις και να διατηρείς την προσοχή κάποιου.

Σε μια καλή επικοινωνία, ο Α είναι ενδιαφερόμενος και έχει την Πρόθεση να τραβήξει το ενδιαφέρον του Β. Ο Β, προκειμένου να του μιλήσει κάποιος, γίνεται ενδιαφέρων. Με τον ίδιο τρόπο, ο Β όταν επικοινωνεί, γίνεται ενδιαφέρων και ο Α είναι ενδιαφερόμενος. Εδώ έχουμε, ως μέρος της Φόρμουλας της Επικοινωνίας –αλλά ως ένα λιγότερο σημαντικό μέρος– τη συνεχή αλλαγή και των δύο Α και Β από το να είναι ενδιαφερόμενοι στο να είναι ενδιαφέροντες.

Η Αιτία είναι ενδιαφερόμενη. Το Αποτέλεσμα είναι ενδιαφέρον.

Τη μεγαλύτερη σημασία έχει το γεγονός ότι για να ληφθεί η Πρόθεση του Α από τον Β είναι αναγκαίο για τον Α να είναι Αποτυπώσιμος (ικανός να αποτυπωθεί). Αν ο Α δεν είναι καθόλου Αποτυπώσιμος, τότε φυσικά και η επικοινωνία του δε θα ληφθεί από τον Β, επειδή ο Β, ανίκανος ν’ Αποτυπώσει τον Α, δεν µπορεί να λάβει την επικοινωνία.

Σαν ένα παράδειγμα, ας πούμε ότι ο Α μιλάει κινέζικα, ενώ ο Β μπορεί να καταλάβει μόνο γαλλικά. Είναι απαραίτητο για τον Α να γίνει Αποτυπώσιμος μιλώντας γαλλικά στον Β, ο οποίος καταλαβαίνει μόνο γαλλικά.

Ή, για παράδειγμα, αν μιλούσες σ’ ένα νεαρό άτομο για να του εξηγήσεις πώς λειτουργεί κάτι, θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις απλές λέξεις και ακόμα και κομμάτια ενός αντικειμένου ή σκίτσα (απλά σχέδια) ώστε να μπορεί να ακολουθήσει και να αποτυπώσει αυτό που λες.

Με λίγα λόγια, αν όλα τα μέρη της Φόρμουλας της Επικοινωνίας περιλαμβάνονται και ο ίδιος ο κύκλος επικοινωνίας ολοκληρωθεί, θα έχεις καλή επικοινωνία και θα γίνεις κατανοητός από τους άλλους. Αυτή είναι η πορεία για να αυξήσεις την ευτυχία και την επιτυχία.

Και να θυμάσαι ότι: «Ένας άνθρωπος είναι νεκρός στον βαθμό που δεν μπορεί να επικοινωνεί. Είναι ζωντανός στον βαθμό που μπορεί να επικοινωνεί.