Mokgatlo le Dikatiba
Organizing Board ke chate e bontshang dihlahiswa tsa phallo tse hlahisitsweng, se seng ka mora se seng, ke batho ba sebetsang mokgatlong kapa khampaning.
Motho ka mong mo ho mokgatlo kapa maemo kapa “postu.”
Postu e ngwe le e ngwe e ka bitswa “katiba.”
Lentswe katiba ke slang sa sehlooho le mosebetsi ya mosebetsi o ikgethileng mokgatlong. Ho nahanwa hore diprofesheneng tse ngata, jwalo ka diterene, mofuta wa katiba e rwalwang e bontsha mosebetsi oo motho a o etsang.
Mohlala, ka terene, moenjinere mokganni wa terene o rwala mofuta wa katiba.
Kapa lepolesa le rwala katiba ya lepolesa.
Mosebeletsi wa kaho o rwala katiba ya mofuta o itseng, helmete, ho itshireletsa.
Mokgatlo ofe kapa ofe o entswe ka batho ba mmalwa, bao e mong le e mong wa bona a nang le “katiba” kapa mosebetsi oo a lokelang ho o etsa.
Mokgatlo o mong le o mong, ona le phallo ya dintho ho tloha ho katiba e ngwe ho ya ho engwe, ho tloha ho motho ho ya ho motho, mohiruwa ho ya ho mohiruwa. Mme engwe katiba kapa mosebetsi wa mokgatlong o hlahisa sehlahiswa se tlatsetsang sehlahiswa sa ho qetela sa mokgatlo.
Sephetho sa Organizing Board ke sehlahiswa.
Mohlala, lebenkele le rekisa dikhomphutha. Dikatiba tse ding tsa lebenkele lena e ka ba:
Moreki motho ya odarang dikhomphutha ho tswa dikhampaning tse di etsang.
Motho wa stock o amohelang dikhomphutha tse ordilweng o di kenya ka hara dishelefe tsa setoko.
Morekisi ya rekisang dikhomphutha ho bareki.
Mokoki ya nkang ditefo tsa bareki bakeng sa ho di reka.
Engwe le engwe ya tsena ke katiba e hlahisang sehlahiswa mme e kenya letsoho lebenkele ho qetela—dikhomphutha tsa boleng bo phamameng di rekisitswe di bile di isitswe ho bareki.
Ho Sebetsa Org Board
Tshilafalo ya batho e etsahalang ha ho sena Org Board le tahlehelo ya dihlahiswa tse hlahiswang ke mokgatlo di fana ka mabaka a nepahetseng bakeng sa mosebetsi o mong le o mong o hlokahalang ho etswa, ho tsebahatsa le ho sebedisa Org Board e nepahetseng.
Batho ba lebelletse ho ba le Org Board mme ba e batla mme ba ipelaetsa haeba e le siyo. Mosesisi wa sekepe o nka hore sekepe sena le Org Board, haeba e le teng mme haeba ho se jwalo beha ka botong ya nnete, bonyane e tsebahala. O nahana hore ho tla ba le molaodi mme mesebetsi e fapaneng e tla ba tlasa batho ba fapaneng.
Ha ho sena Org Board e tsepahalang, mosebeletsi kapa setho sa mokgatlo o tla ipelaetsa le ho ikutlwa a sa sireletseha hobane ha a tsebe moo a kenang mokgatlong.
Kahoo ho ba le Org Board le ho ba le katiba ho etsa motho ke wa hae.
Motho ya senang katiba o hlomohile haholo. Kapa motho a ka ba le katiba e sa bonahale eka ehlile e ya hlokahala, mme boemong bona, o tla ikutlwa eka mosebetsi wa hae “kephoso.”
Morale bo ameha haholo ke boleng ba Org Board kapa ho ba siyo ha yong. Morale ke boemo ba kelello le maikutlo a motho ka mong kapa sehlopha le bongata ba tjheseho eo ba e bontshang bakeng sa tsheseho eo ba keneng ho yona. Teko e akaretsang ya sehlopha leha ho le jwalo, ke ho sebetsa. Ho sebetsa ho bolela bokgoni ba yona, ba ho hola le ho atleha. Ho sebetsa ha yona e ipapisitse le ho ba le sehlahiswa se amohelehang seo batho ba tla se batla. Dihlopha tse senang sehlahiswa se amohelehang dia hloleha.
Palo ya dihlahiswa tse hlahiswang le ho amohelwa ha dihlahiswa tse fuwang ba bang ho itshetleha haholo ka ho ba le Org Board e sebetsang. Basebetsi kapa ditho tsa mokgatlo ba tlameha ho tseba le ho sebedisa Org Board.
Motho a le mong kapa sehlopha se senyenyane, ho ba le katleho efe kapa efe, se hloka Org Board e nepahetseng. Haele hantle, sehlopha se senyenyane, ho bohlokwa haholo ho ba le Org Board. Empa hangata motho a le mong kapa sehlopha se senyenyane ha a na yona. Le dihlopha tse kgolo di ya wa haeba ho se na Org Board kapa leha e le mpe.
Boleng bo tlase ba sehlahiswa se hlahiswang ke khampani kapa mokgatlo hangata bo bewa molato feela ho tsebo ya batho ba sebetsang moo. Empa ha e le hantle, boleng ba dihlahiswa tsa khampani kapa mokgatlo di itshetleha haholo ka Org Board ya yona.
Mohlala, basebetsi ba khampani e nngwe e neng e leka ho etsa sehlahiswa se itseng ba ile ba ikutlwa ba sebeditse ho isa lefung. E mong le e mong o ile a ikutlwa a kwatetse ebile a halefetse e mong. Khampani e ne e hlahisa sehlahiswa se seng sa boleng se jang tjhelete e ka bang habedi ho tlwaelehileng ho hlahiswa.
Ha khampani e qala ho hlophiseha hantle, le ha basebetsi ba yona ba bangata ba ne ba sa kwetliswa hantle, khampani e ile ya qala ho etsa sehlahiswa se amohelehang se nang le halofo ya mosebetsi. Ka hoo, tse ding tsa mokgatlo di sebeditse.
Bophahamo le boleng ba dihlahiswa tsa khampani kapa sehlopha di itshetlehile ka botlalo ho Org Board le dikatiba le tshebediso ya tsona.
O ka kwetlisa batho ba hao ka ho sa feleng, empa ntle le haeba o na le Org Board, ya nnete e sebetsang, o ntse o tla ba le sehlahiswa se seng hantle. Hape o tla be o hlahisa tlase ho yona.
Ho haella ha Org Board e teng e sebetsang ho ka lebisa ho hloleheng. Ho hloka tsebo mabapi le taba ya sephetho sa mokgatlo e tlameha ho ba le batho ba “bohlale.” Seo se ke ke sa atleha ka nako e telele.
Ho etsa eng kapa eng, o tlameha ho ba le Org Board ya nnete e tsejwang. O hloka Org Board ho ntlafatsa boleng ba sehlahiswa sa hao. Wa e hloka ho boloka morale ba sehlopha bo le maemong a hodimo. O e hloka ka tsela e leka-lekaneng ho aba mojaro wa mosebetsi, hore ho se ke ha e-ba le motho ya sebetsang ho feta tekano. Jwale o e etsa jwang?
Dikatiba
Org Board e entswe ka dikatiba.
Tlhaloso e nepahetseng ya katiba ke “beingness le doingness e fihlellang sehlahiswa.”
Beingness ke ho nka kapa ho kgetha mofuta wa boitsebiso. Mohlala, moamohedi wa baeti ke boitsebiso. Ha o kena ka ofising, o ka kgetholla moamohedi wa baeti, ke motho ya dumedisang batho ba tlang ka ofising. Ke boitsebiso ba hae boo. Mongodi ke mohlala o mong wa boitsebiso. Mokganni wa dibese e ne e tla ba boitsebiso bo bong.
Doingness ke ketso e etsang ketso kapa tshebetso.
Mohlala, a re sebediseng terene:
Moenjinere wa terene ya kgannang enjene (dikoloi) e hulang terene o rwetse katiba ya hae mme o na le postu ya boenjinere. Ke ya hae beingness.
O amohela ditaelo, a shebella mabone a fapaneng a tlhokomediso mme o laola tshebetso ya enjene ho qala, phetoho le ho e emisa. Ke ya hae doingness.
O tsamaisa bapalami ba terene, ka polokeho kapa o tshepa ho tloha sebakeng se seng ho ya ho se seng ka kemiso. Kahoo terene e tsamayang le thepa ke boenjinere sehlahiswa.
Jwale katiba ya moenjinere e tla jwang?
Batho le thepa ba tlameha ho tsamaya sepaka se setelele naheng. Toropo kapa sebaka se setjha se hahwang se tlameha ho ba le dipalangwang tsa batho le thepa ho ya le ho kgutla.
Mme batho ba tla lefa ho tsamaiswa le ho lefella hore thepa ya bona e falliswe.
Ditereni di ya e etsa.
Tjhelete e hlokahalang ho hloma le ho tsamaisa diterene e tlameha ho hlophiswa. O hloka ho fumana ditokelo tsa molao tsa ho tsamaisa terene. Jwale seporo se tlameha ho bewa mme dikoloi tsa terene, diteishene tsa terene, disteishene le meaho le ditsi tsa polokelo di tlameha ho hahuwa.
Ho na le motho ya lokelang ho kganna terene. Kahoo motho e mong o tlameha ho hirwa bakeng sa sena. Mme sena ke postu kapa katiba tsa moenjinere.
Re tseba jwang? Hobane re tlameha ho ba le sehlahiswa ya batho ba tsamayang le thepa. Ke seo re neng re leka ho se etsa pele.
Ka hona, re na le katiba ya moenjinere.
Empa ho no tlaba jwang haeba re ne re sena Org Board hohang?
Moenjinere eo e ne e tlaba yena katiba a le mong. Kahoo moenjinere o leka ho bokella tjhelete ya tekete ya terene, ho tsamaisa diteishene tsa terene, ho lokisa enjene ya hae, ho reka peterole ya terene, ho laela makoloi, jwalo-jwalo.
Hantle haeba moenjinere a tlameha ho etsa tsena tsohle, tse latelang di tla etsahala:
- O ne a tla kgathala.
- Bohale ba hae bo ne bo kaba bobe.
- One a tla senya mochini wa hae.
- A ka be a senyehile.
- Thepa ya terene e leng ho yona e ne e ke ke ya tsotellwa mme e ne e tla qetella e le maemong a mabe.
- A kabe a sa hlahise sehlahiswa sa hae se sengata—se susumeditseng batho ho motshepa.
- Sehlahiswa sa hae le sona se ne se ke ke sa loka hobane a ke ke a kgona ho boloka kemiso. Ho ne ho tla ba le ditletlebo tse ngata.
- Haufinyane ho ka sebe le diterene.
Mohlomong o tlwaetse sena!
Mathata ana a “rorollotswe” jwang nakong e fetileng?
Mohlomong batho ba hirilwe hore ba tsamaise seteishene ka seng sa terene mme e mong are, “Ke moo o teng! Tsohle di tla loka.”
Ehlile, e ntse e ka ba moferefere.
Kapa mohlomong motho e mong o nka qeto ya ho hira dienjinere tse ngata le batho ba bangata ho tsamaisa diteishini... mme sena sa fella ka pherekano le boima boferekaneng, moputso o moholo (meputso e lokelang ho fuwa ho basebetsi bohle) sehlahiswa se sebe haholo.
Kahoo bothata bona bo tlameha ho rarolwa ka tsela e ngwe.
Re ne re keke ra fihla kae kapa kae mme re ne re keke ra qetella re ena le Org Board e—
Re bala dihlahiswa tsohle tseo mokgatlo o lokelang ho di hlahisa ho etsa sehlahiswa sa sona sa hoqetela ka nepo. Ebe re rwala dikatiba tse fapaneng tse hlokahalang ho hlahisa dihlahiswa tse nyane.
Ha re entse sena, re ka hlophisa dikatiba ho Org Board hore ho be le phalla. Re ka tseba hore na ke mang ya fanang ka ditaelo ho mang. Re ka tseba hore na basebetsi ba tla tseba jwang ho buisana ha bonolo. Jwale re na le Org Board.
O ka se sebetse kantle ho Org Board ho fihlela (a) o badile dihlahiswa tsohle tse nyane tse lokelang ho hlahiswa ho etsa sehlahiswa sa hao sa ho qetela ebe (b) o fa batho dikatiba ho hlahisa sehlahiswa se senyane.
Boleng ba sehlahiswa sa ho qetela bo itshetleha mabapi le ho ba le Org Board e sebetsang. Ho latela hore na dikatiba tsohle di reilwe mabitso. Ho latela hore motho e mong le e mong a etse dikatiba tseo a di abetsweng. Mme ho itshitlehile ka ho etsa hore e mong le e mong a sebetse hammoho ho etsa mosebetsi o HLOKAHALANG.
Sebetsa o Gutlela Morao ho Tloha Sehlahiswa sa ho Qetela
Ha re boneng hore na o nka sehlahiswa sa mokgatlo ofe kapa ofe mme o etsa dihlahiswa tsohle tse nyane tseo ha di kopane di etsa sa ho qetela sehlahiswa.
Re ka qala ka sehlahiswa sa ho qetela sa seporo—se tsamaisa mejaro le bapalami le thepa. Ke ditlhaku tse kae kapa dihlahiswa tse nyane tse etsang sehlahiswa se seholo, sa ho qetela?
Kahoo mona re na le, jwale, sehlahiswa se seholo sa ho qetela—se thubehang e be dihlahiswa tse nyenyane, e ngwe le e ngwe e hlahisitswe pejana ka tatellano ya sehlahiswa sa ho qetela.
Hona le sehlahiswa se pejana sa ho tsamaisa mojaro—e le enjene e rekilweng. Pele enjene e ka sebediswa kapa ya lokiswa, motho o tlameha ho e reka pele. Mme ho e reka, ho na le sehlahiswa se pejana—tjhelete ya bakeng sa disebediswa.
Ha o sheba mojaro ka bo wona, ho na le sehlahiswa se fihlisitsweng sa mojaro o amohetsweng qetellong ya kamohelo ke motho kapa khampani.
O ka kgutlela morao pejana ka tatellano eo mme otla fumana sehlahiswa se seng—thepa e bolokilweng (dintho tse tsamaiswang ke terene—mapolanka le mashala, jwalo-jwalo). Thepa e lokela ho bolokwa ha e fihla le pele e fihlisitswe.
Mme pele ho moo, re fumana sehlahiswa se seng—thepa e sa laolla. Hape, motho e mong o tlameha ho laolla thepa.
Pele ho moo—ho tsamaiswa thepa, ke seo terene e se etsang.
Ho sheba pele ho moo—ho na le ho laolla thepa, pele terene e e isa kae kae.
Le pele ho moo—ho na le thepa e bokellaneng bakeng sa ho romellwa.
Mme ho kgutlela morao—ho na le konteraka e saennweng le bareki ho tsamisa thepa ya bona.
Mme ho tsamaya pejana ho moo—dipapatso di bewa pontsheng ya batho bohle.
Le pele ho moo—tshebeletso ya setshaba e fumana ditlhoko tsa bona mabapi le ho tsamaisa thepa.
Mme hantle qalong—ho na le phuputso ya mesebetsi e ka hlokang tshebeletso ya thepa.
Engwe le engwe ya dihlahiswa tsena ke katiba mme e nngwa le e ngwe e tlameha ho etswa ho fihlela sehlahiswa sa ho qetela.
Ha re shebile sena haufi-ufi, bohle rea bona hore ha ho na ditefiso bakeng sa tshebeletso e fanwang kapa tjhelete e kenang. Kahoo ho na le lekeno le leng la sehlahiswa: le hlokahalang bakeng sa mokgatlo ho lefa dikoloto tsa ona, reka seo o se hlokang bakeng sa tlhahiso ya bokamoso. Sehlahiswa sena se na le dikatiba pejana, tsa thuto.
Batho ba bang ha ba nahane ka sehlahiswa—ho bolela hore ba nahana hore lekeno le hlaha feela ntle le ho hlahisa letho. Batho ba bangata ha ba kgone ebile ha ba nahane ka tatellano ya dihlahiswa tse hlokahalang ho etsa phano ya sehlahiswa sa ho qetela kapa tshebeletso ebe o amohela tefo bakeng sa yona. Kahoo ba qala ho hloka tjhelete le ho tswarwa ke tlala.
Kamehla ho na le dihlahiswa tse ngata tse hlokang ho hlahisiswa pele sehlahiswa sa lekeno se amohelwa. Batho ba ka tswarwa feela ke tjhelete ka boyona. Ha ba bone tatellano ya sehlahiswa mme ka hona ba hloka tjhelete kapa ba futsanehile.
Haeba o na le tshebetso, kapa khampani kapa mokgatlo, o tlameha ho ba le sehlahiswa se lakatsehang se rekiswang hape ho feta ditshenyehelo. O tlameha ho rekisa sehlahiswa ebe e tsamaise hore o be le tjhelete.
Ho hlophisa
Ho hlophisa tshebetso ya khampani, sehlopha, mosebetsi kapa lelapa, o tlameha feela ho etsa mehato e latelang e tobileng:
1. Qala ka ho tseba hore na sehlahiswa sa hao sa ho qetela ke eng. E ngole fatshe.
2. Jwale boela morao ka tatellano. Bolela tsa dihlahiswa tsa pejana tse hlokahalang ho etsa sehlahiswa se seng le se seng se latelang le hore tsohle di kenye letsoho ho sehlahiswa sa hao sa ho qetella.
3. Ho latelang, abela batho dikatiba tsena. Etsa sena ho latela phetheho ya sehlahiswa sa hao. Ho sena o tla fumana ketane ya hao ya taelo, ho motho kapa batho ba kahodimo ba ikarabellang bakeng sa taolo ya bahiruwa ba hao, ho fihla tlhase ho molaodi wa mafapha le ho bakeng sa sehlahiswa se seng le se seng se senyenyane se etsang sehlahiswa se seholo sa ho qetela.
4. Fetola tshebetso ya hao kapa mokgatlo bakeng sa phallo—merero e menyenyane e tloha jwang ho motho a le mong mokgatlong ya hao ho ya ho motho ya latelang.
5. Sebetsa mme o rehe tatellano ya puisano—tatellono ya dihlahiswa tse nyane tse fetiswang, kamora ho phethelwa, ho tloha ho motho a le mong (katiba) ho ya ho o mong. Sebetsa mme o rehe tatellano ya puisano-tatellano ya dihlahiswa tse nyane tse fetiswang, kamora ho phethelwa, ho tloha ho motho a le mong (katiba) ho ya ho o mong.
6. Ikwetlise ho etsa (diketso kapa mehato) e hlahisang sehlahiswa se senyenyane. Ngola sena e le mesebetsi le diketso, ka tsebo yohle e kenyelleditsweng ho hlahisa sehlahiswa sa ho qetela sa mokgatlo.
7. Di rehe dikatiba tse itseng.
8. Hira batho ho “rwala” dikatiba tsena le ho etsa mesebetsi.
9. Drill diketso le mehato e lokelang ho etswa le basebetsi ba hao ho ditseba. Drill ho bolela ho ikwetlisa ka mokgwa o hlophisitsweng o hlophisetswang ka hloko o dulang o etswa ka tsela e tswanang mme o dula o hlahisa hohlokwa ho lakatsehang.
10. Kopanya mme o fe basebetsi ba hao dipakete tsa mosebetsi tse ngotsweng bakeng sa katiba e ngwe le engwe—tshebetso e nepahetseng le mesebetsi ya e mong le e mong eo o mo abetseng. Dingolwa tsena di bitswa “dikatiba” or “katiba” ya motho (disebediswa tse ngotsweng).
11. Etsa hore dikatiba tse ngotsweng di fuwe batho bao o ba hirileng. Etsa hore motho e mong le e mong a ithute disebediswa tsa hae ka hloko kahoo o tseba se lebelletsweng ho yena, seo a tlameha ho se etsa le hore na a se etse jwang.
12. Etsa hore mesebetsi e etswe e le hore sehlahiswa se ka etshahala.
Sena ke se bitswang ho “hlophisa.”
Ho ba le sehlahiswa sa boleng, hlophisa!
Ho phahamisa morale, hlophisa!
Ho phela le ho atleha, hlophisa!